Renoveren in bewoonde staat? Verschrikkelijk

.

Bron: Leidsch Dagblad

Door: Aad Rietveld

19 juni 2021

WONINGBOUW ’Portaal erkent eigenlijk dat het niet kon aan de Agaatlaan’

Renoveren in bewoonde staat? Verschrikkelijk

Kun je een flat in bewoonde staat renoveren? Woningcorporatie Portaal deed het met de flat aan de Agaatlaan in Leiden. „Het was superheftig, het is af en oe flink misgegaan, maar het is gelukt”, vindt manager Jet Bicker Caarten van Portaal Leiden.

De bewonerscommissie Goede Wil noemt het ’een drama’.

Leiden # Sjon Zwart, Jan van der Leest en Jacqueline Laven kunnen met gemak een paar uur volpraten over alle narigheid die bewoners van de Agaatlaan de afgelopen twee jaar hebben doorgemaakt tijdens de renovatie.

Over ramen en deuren die ’snachts bij een stortbui open bleven, diefstal, losgebrande galerijhekken die met tiewraps werden vastgezet, blowende bouwvakkers, tekeningen en rekensommetjes op het behang, bouwstof dat nog steeds overal vandaan komt. „’t Was verschrikkelijk”, zegt Laven.

Jet Bicker Caarten, manager volkshuisvesting van Portaal Leiden, vindt dat de leden van bewonerscommissie Goede Wil een veel te somber beeld schetsen. „Het was waanzinnig heftig wat we hier hebben gedaan. Nieuwe voorgevel, nieuwe achtergevel, isolatie, klimaatinstallatie…

Eigenlijk is alleen het beton blijven staan.

Het was gewoon geen gemakkelijk project.

De bewonerscommissie heeft het ons moeilijk gemaakt en veel voor elkaar gekregen.

Daar mogen ze best trots op zijn.”

Japanners

Het maken van plannen voor de renovatie van de flat aan de Agaatlaan in Leiden-Zuidwest begint in 2015.

Portaal gaat ervoor in zee met bouwbedrijf Volker Wessels, dat op dat moment werkt aan de ontwikkeling van DCU’s, kasten ter grote van een radiator die de lucht in huis zuiveren en verwarmen of koelen naar behoefte, met een ingebouwde warmtepomp.

De Agaatlaan moet daarmee de eerste grote nul-op-de-meter-flat van Nederland worden. „We waren helemaal uniek”, zegt Laven.

„Er zouden bussen vol Japanners komen kijken.”

Maar het systeem vertoont kinderziektes en uiteindelijk besluit Portaal er vanaf te zien en de flat aan te sluiten op de stadsverwarming.

De bewoners zijn er blij mee en het werk kan verder. „Maar we hebben zo wel meer dan twee jaar verloren”, zegt Zwart.

Het besluit van Portaal om de renovatie van de flat in bewoonde staat uit te voeren, zorgt voor nog meer vertraging.

Zowel de bewonerscommissie als de huurdersbelangenvereniging zijn tegen.

Een ’commissie van wijze mannen’ – een hoogleraar en een senior onderzoeker aan de Technische Universiteit in Delft – maakt er een rapport over.

’Alles pleit ervoor om grootscheepse en ingrijpende renovaties in onbewoonde staat uit te voeren, schrijven ze.

’De renovatie zal veel overlast geven’.

Als Portaal alle toezeggingen voor goede begeleiding van bewoners nakomt, kan het net, denken ze.

De wijze mannen wensen in hun rapport ’alle betrokkenenveel sterkte, geduld, wijsheid en improvisatievermogen

toe’.

Bouwstof

Die eigenschappen hebben de bewoners van de Agaatlaan ook hard nodig in de twee jaren die volgen, zeggen de leden van de bewonerscommissie.

Aannemer Bébouw Midreth – een dochterbedrijf van Volker Wessels – pakt steeds zes woningen boven elkaar aan.

Per woning duurt de renovatie een maand.„

Als je bleef kreeg je een chemisch toiletje en je kon ergens in een andere woning gaan douchen, maar daar was dan geen licht”, vertelt Jan van der Leest.

„En je zat de hele tijd in het bouwstof”, zegt Jacqueline Laven. „Je kon elke dag schoonmaken. Nu nog, het komt overal vandaan.”

Over de bouwvakkers is Sjon Zwart totaal niet te spreken. Hij heeft het consequent over ’de firma Biereco’. „Ze waren misschien gewend om casco te bouwen, maar niet om een renovatie in bewoonde staat te doen. Er waren erbij die zo stoned als een garnaal aan het werk waren.

Ik heb er een keer eentje slapend onder een dekzeil in mijn huis aangetroffen.

Andere bewoners vonden aan het eind van de dag drankblikjes onder hun matras. Ze maakten berekeningen op de muur.

Het komt erop neer dat ze hun werk zonder liefde deden, dat ze niet het besef hadden dat ze in iemands thuis aan het

werk waren.”

Volker Wessels ’herkent zich niet in het geschetste beeld’, zegt een woordvoerder. ’Wij hanteren een ’zero tolerance-beleid’ aangaande de misstanden waarover wordt gesproken.

De meeste bewoners hebben nauwelijks hinder ondervonden en zijn heel tevreden met het eindresultaat’.

Veel bewoners maakten gebruik van het aanbod van Portaal om een maand naar een logeerwoning te gaan.

Dat nam de zorgen niet weg.

Laven had vanuit haar logeerwoning aan het Maansteenpad zicht op haar huis in de Agaatlaan. „Op een avond dat het stortregende en onweerde, zag ik dat de bouwvakkers mijn huis gewoon open hadden laten staan.”

Ellende

De bewonerscommissie ziet haar oordeel dat renoveren in bewoonde staat niet verstandig is, bij herhaling bevestigd.

Paula van Schooten van de HBV, die het hele proces op de voet volgde, is het met de commissie eens.

„Er is megaveel misgegaan. De bewoners hebben heel veel zorgen en ellende gehad. Er zijn heel veel crises geweest, tot en met een rechtszaak over de balkonbeplating.

Dat is allemaal verkeerde energie.”

Portaal-manager Jet Bicker Caarten ging zelf een maand in de Agaatlaanflat wonen, om te ervaren wat de bewoners zouden doormaken.

„Ik ben hier gaan zitten met mijn eigen spulletjes. En ja, het was super heftig. Je krijgt heel veel werklui over de vloer en het is altijd een puinhoop. En de bouwvakkers maakten best wat schades, omdat ze zo onder druk stonden.

” Ze begrijpt dat de renovatie diep ingreep in het leven van de huurders. „Het was soms best pittig. Zit je opeens zonder gevel, achter een houten schot waarin gaten voor de ramen zijn gezaagd.”

Dat het werk in het begin onzorgvuldig ging, erkent Bicker Caarten ook.„

Dat hebben we met de bouwer besproken.

De opzichter liep daarna elke avond een rondje langs de woningen waar werd gewerkt, om te kijken of alles wel goed was gegaan en goed was afgesloten.

Dat werd protocol. Je kunt bij zo’n renovatie de bewoners nooit genoeg aandacht geven, maar we hebben wel geprobeerd

ons in te leven.

En er zijn ook bewoners die zeggen: het is fantastisch geworden. We hebben nu een comfortabele, energieneutrale woning

en we waaien niet meer weg.”

De Huurdersbelangenvereniging wil met Portaal in gesprek over renovatie in bewoonde staat. „Want het lijkt nu policy te worden om te zeggen dat dat altijd kan”, zegt Van Schooten. „Daar zijn wij het niet mee eens. Het is niet zo dat je voor

elk karwei je huis uit moet, maar dit project was er gewoon te groot voor.

Volgens mij erkent Portaal dat zelf ook, anders bied je niet elke bewoner een logeerwoning aan.

Daarmee zeg je eigenlijk dat het niet kan.”

’Goede communicatie, daar gaat het om. Communicatie met een hoofdletter C’

De bewonerscommissie van de Agaatlaan heeft veel kritiek op het eindresultaat van de renovatie.

De belangrijkste is dat de acht liften in het gebouw niet goed werken, de badkamer en het toilet

te klein zijn geworden en dat de balkonplaten aan de achterkant niet doorzichtig zijn.

Portaal is allerlei beloftes niet nagekomen, zegt voorzitter Sjon Zwart van Goede Wil. „Wat wij hebben geleerd en waar andere

bewonerscommissies hun voordeel mee kunnen doen als zij ook met een renovatie te maken krijgen:

je moet alles op papier zetten, want wat ze vandaag zeggen, zijn ze morgen vergeten.”

In plaats van de huidige acht, zouden er vier nieuwe, energiezuinige liften in de lange flat komen.

Toen Portaal besloot daarvan af te zien, beloofde de corporatie de bestaande liften grondig te reviseren, zegt Zwart. „Nou, dat is dus niet gebeurd. In de lift stappen is Russische roulette. Ze staan om de haverklap stil. Ze kunnen de monteur hier wel een dienstwoning geven.”

Dat ze niet door de glazen beplating van de balkons kunnen kijken, daar balen bewoners ook van. „Dat glas zou in between zijn”, zegt Jan van der Leest. „Dat mensen niet naar binnen kunnen kijken en jij wel naar buiten. Nu kun je vanaf je balkon alleen de lucht zien.” Paula van Schooten van de huurdersbelangenvereniging vindt dat ook een misser van

Portaal. Haar moeder woont in de flat. „Die zat altijd graag op het balkon. Nu heeft ze het gevoel dat ze opgesloten is. Bewoners zitten daar in een melkpak.”

Aardappelen

En dan zijn er nog de glaswanden in douche en toilet, die werden geplaatst om niet de tegelwanden te hoeven afbikken. Van Schooten: „Iemand die wat groter is, moet nu met de deur open naar het toilet.” De inductiekookplaten waarvan twee pitten uitvallen als de andere twee op de hoogste stand staan. Zwart: „En dan zegt iemand van Portaal:

kook dan eerst je aardappelen en daarna je groente. Dat verzin je toch niet?” De brievenbussen, die buiten de flat zijn geplaatst, de verveloze hekken in het trappenhuis.

Zwart: „Ze hebben op bezuinigd op de verkeerde dingen.”

Manager Jet Bicker Caarten begrijpt de kritiek over de liften – ’die is terecht’ – maar is het met de andere punten niet eens. „Met die glaswanden in douche en toilet hebben we veel overlast voorkomen”,zegt ze. „Dat het een issue was dat de brievenbuskasten buiten staan, wist ik niet. Dat de beplating van de balkons niet doorzichtig zou zijn, staat nota bene vet gedrukt in het boekje dat we samen met de bewonerscommissie hebben uitgegeven.”

Van Schooten geeft de bewonerscommissie op een aantal punten gelijk. De beplating van de balkons zou voor de bewoners doorzichtig zijn, zegt ze. „Dat ’niet doorzichtig’ in het boekje staat niet voor niets tussen aanhalingstekens.

En dat de hekken in het trappenhuis niet zijn geschilderd is wel armoedig.”

Toch vindt ze dat het resultaat er mag zijn. „Het is een prachtige flat geworden. Ik ben trots op Portaal dat ze dit hebben aangedurfd.

Als je nooit je nek uitsteekt, blijf je altijd in de oude manier hangen.” Als er weer zo’n project komt, vindt ze, moet er

eerst een modelwoning worden ingericht. „Dan kunnen bewoners zien waar ze ’ja’ tegen zeggen.

Goede communicatie, daar gaat het om. Communicatie meteen hoofdletter C.”