Belangrijke opsteker voor warmtenet naar Leiden, toch is veel nog niet geregeld

Bron: Omroepwest.nl

12 juli 2022

DEN HAAG – Met een feestelijke bijeenkomst in kantorencomplex Babylon bij het Haagse Centraal Station is maandag gevierd dat het toekomstige warmtenet nu al wordt uitgebreid: het beoogde tracé van Rotterdam naar Den Haag krijgt bij Rijswijk een aftakking die ook de huishoudens in de Leidse regio gaat bedienen. Toch moet er nog heel wat water door de Oude Rijn stromen, voordat het zo ver is. Tien vragen over een bijzonder miljoenenproject dat nog uitsluitend op papier bestaat.

Om te beginnen: wat is warmtenet ook alweer?

Door het warmtenet – ook wel warmtetransportnet of WarmtelinQ genoemd – stroomt over enkele jaren water dat op hoge temperatuur is gebracht door de restwarmte van de industrieën in het Rotterdams havengebied. Met een ondergrondse leiding gaat het gloeiend hete water dwars door onze regio naar de energiecentrale aan het De Constant Rebecqueplein in het Regentessekwartier in Den Haag.

De aanleg van dit net komt voor rekening van overheidsbedrijf Gasunie en dochterbedrijf LdM (van ‘Leiding door het Midden’). Energiebedrijf Eneco neemt de verdere distributie van de warmte naar de klanten voor zijn rekening. In Leiden gebeurt dit straks door de internationale energiereus Vattenfall.

Wacht, de gemeente Den Haag stribbelde toch tegen?

Klopt, een meerderheid van de gemeenteraad vreest onder meer voor zowel de schade aan het groen als de overlast voor de bewoners en bedrijven wanneer ten behoeve van de aanleg de straten worden opgebroken.

Na het aanhoren van de bezwaren heeft de Haagse wethouder Liesbeth van Tongeren (GroenLinks, Milieu en Energietransitie) nader overleg gevoerd met Gasunie/LdM. Niet alleen lijkt de raad haar verzet te staken, ook resulteerde dit in een aantal overeenkomsten die de wethouder inmiddels in alle stilte heeft getekend.

In alle stilte?

Ja, Gasunie had, net als maandag in Babylon, ook in dit geval een feestelijk moment in gedachten, maar gezien de politieke commotie wilde de gemeente Den Haag hier niets van weten. De contracten zijn volgens een zegsman van Gasunie via de post bezorgd en na ieders ondertekening teruggestuurd.

Wat hierbij meespeelde, was dat wethouder Van Tongeren door corona aan huis was gekluisterd. Ze is inmiddels in de laatste fase van haar herstel.

Maar nu dus al een uitbreiding van het net…

De aansluiting naar Leiden zat al heel lang in de pen, maar is concreet geworden, dankzij de subsidies van de provincie Zuid-Holland (81 miljoen euro) en de rijksoverheid (22,5 miljoen euro). Ook de medewerking van Vattenfall is cruciaal.

De eerste afspraken zijn vastgelegd in een convenant tussen de rijksoverheid, de provincie Zuid-Holland en Gasunie. Deze partijen hebben dit document maandag ondertekend.

En nu?

Vattenfall werkt onder meer samen met het bedrijf Uniper. Dit beschikt in Leiden over een al wat oudere energiecentrale die op aardgas werkt en bijna 10.000 aansluitingen in de Sleutelstad van stadsverwarming voorziet. Eind 2019 liep het contract af.

Toen al hoopte Vattenfall op de beoogde aansluiting op het warmtenet. Omdat dit veel langer op zich laat wachten, werd uiteindelijk het contract met Uniper verlengd. Volgens de jongste prognoses hoopt Gasunie vanaf medio 2027 via het warmtenet de Leidse regio van dienst te kunnen zijn. Dan wordt door Vattenfall alsnog afscheid van Uniper genomen.

Dat klinkt eigenlijk heel simpel…

Toch komt er nog heel wat bij kijken. Zo wil Vattenfall bij de kruising van de A44 met de N206 – dat is ter hoogte van Leiden – een groot warmteoverdrachtstation bouwen. Zoals die aanduiding al doet vermoeden, komt hier de overdracht van de warmte van WarmtelinQ naar het distributienet van Vattenfall tot stand.

Voor slechts tienduizend aansluitingen?

Nee, het totale warmtenet kan maximaal 120.000 huishoudens of andere gebouwen van warmte voorzien. Daarvan zullen zich er naar schatting 50.000 in de Leidse regio bevinden.

Liesbeth Spies, de burgemeester van Alpen aan den Rijn en tevens de voorzitter van het overlegorgaan Regionale Energie Strategie Holland Rijnland, verwacht naar eigen zeggen nog wel heel wat ‘ingewikkelde gesprekken’, voordat die uitbreiding tot stand is gebracht. ‘Door deze schaalvergroting wordt het voor ons heel spannend. Maar ik heb geleerd dat je een succes moet vieren, om daarna aan de volgende ronde te beginnen,’ verklaarde Spies over het nu bereikte ‘Babylon-akkoord’.

Wat vindt minister Jetten van Klimaat en Energie hiervan?

Hij kwam ook langs in Babylon en toonde zich opgetogen over het warmtenet. De reden is dat het gebruik van de restwarmte van industrieën een aanzienlijke reductie van de CO2-uitstoot tot gevolg heeft. Ook vormt het volgens hem een prima alternatief voor het gas uit Rusland en dat uit Groningen.

Minister Jetten is daarnaast verantwoordelijk voor de Wet Collectieve Warmtevoorziening. Die moet nog wel door de Tweede Kamer worden aangenomen om de aanleg van warmtenet mogelijk te maken. In april kondigde Jetten aan dat hij het wetsvoorstel eind dit jaar wil aanbieden. Tijdens het feestje van maandag zei hij hier niets over.

Hoe staat het met de vergunningen?

Voor het tracé Rijswijk-Leiden gaat de vergunningaanvraag nu beginnen. ‘Dit loopt tot eind 2023 of 2024,’ aldus Guido Custers, de projectdirecteur van WarmtelinQ. ‘Daarna beginnen we met de aanleg.’

Ook de gemeente Den Haag komt hierbij weer aan zet, want deze aftakking passeert onder meer de Haagse wijken Ypenburg en Leidschenveen.

En het hoofdnet van Rotterdam naar Den Haag?

Dat is – eveneens op papier – al verder gevorderd. De vergunningen zijn rond, de gemeenten hebben groen licht gegeven. Er loopt nog wel een bezwaar van de gemeente Den Haag bij de Raad van State over de door de provincie beoogde inpassing van het leidingstelsel op sommige plaatsen op Haags grondgebied.

Maar hoe de Raad van State ook oordeelt, de partijen verwachten hier sowieso wel uit te komen. ‘Waar we aan de slag kunnen gaan, zijn we bezig,’ vertelde projectdirecteur Guido Custers. ‘In Rijswijk en Delft zijn we al druk aan het werk.’