Aanpak wooncrisis door Rijk onvoldoende

Bron: Woonbond

17 september 2019

De overheid heeft de sociale huursector systematisch uitgekleed en blijft daar na Prinsjesdag stug mee doorgaan. De aangekondigde maatregelen zijn volstrekt onvoldoende om de wooncrisis aan te pakken, zegt de Woonbond.

Prinsjesdag brengt niet uitsluitend slecht nieuws, ook plannen die de bouw van nieuwe woningen moeten aanjagen. Volgens de Woonbond is het bij lange na niet genoeg om woningzoekenden en huurders uit de brand te helpen.

Korting op heffing, onder voorwaarden

Woningcorporaties krijgen belastingkorting als ze snel meer gaan bouwen. Daar is 1 miljard voor gereserveerd, dat in porties van 100 tot 250 miljoen per jaar in mindering wordt gebracht op de omstreden verhuurdersheffing. Aan de korting  zijn strenge voorwaarden verbonden. Een deel van het geld is bijvoorbeeld expliciet voor de bouw van tijdelijke (nood)woningen bestemd.

Extra geld voor bouwplannen gemeente

Verder gaat er een miljard extra naar gemeenten, die daarmee bouwplannen kunnen realiseren die anders in de ijskast zouden belanden. De Woonbond ziet dat als positief, maar wijst er ook op dat stikstofregels deze bouwplannen ernstig  kunnen doorkruisen. Woonbonddirecteur Paulus Jansen: “Als het kabinet daar niets aan doet blijft het extra geld voor deze bouwplannen straks gewoon op de plank liggen.”

Sociale huursector blijft melkkoe

De Woonbond signaleert dat de sociale huursector voor het Rijk een melkkoe blijft, ondanks korting op de heffing. Zodra woningen op papier meer waard worden, stijgt de verhuurdersheffing mee. Andere belastingen (zoals de ATAD) dalen evenmin. Ook zouden nieuwe Prinsjesdagplannen tot gevolg kunnen hebben dat woningcorporaties straks méér overdrachtsbelasting gaan betalen als ze woningen kopen van andere woningcorporaties. De optelsom van al die belastingen zorgt ervoor dat sociale verhuurders te krap bij kas zitten om huurprijzen te verlagen. “Terwijl dat juist is wat huurders hard nodig hebben na alle huurstijgingen van afgelopen jaren” zegt Jansen.

WOZ-waarde minder belangrijk in puntenstelsel

Voor sociale huurders van beleggers in grote steden bevatten de kabinetsplannen een klein lichtpuntje. De WOZ-waarde van woningen gaat minder zwaar wegen in het puntenstelsel. Dit stelsel – ooit in het leven geroepen om tegen woekerhuren te beschermen– is de laatste 10 jaar enorm uitgekleed. Dat wordt deels teruggedraaid. Het kabinet komt met regels die ervoor zorgen dat de WOZ-waarde nooit méér dan 33% van de maximale huurprijs mag bepalen. Een stapje in de goede richting, al is het volgens de Woonbond niet genoeg. Jansen: “Als je ook iets wilt doen voor huurders in bijvoorbeeld Nijmegen of Groningen, zorg dan dat de WOZ-waarde voor niet meer dan 25% mee mag tellen in de maximale huur.”

Huurders met middeninkomen verder uitgekleed

Ronduit negatief is de Woonbond over de huurstijgingen die het kabinet voor huurders met een middeninkomen in petto heeft.  Wie net iets meer verdient dan de nieuwe inkomensgrenzen die de overheid bedacht heeft kan straks extra gepeperde huurstijgingen tegemoet zien. Paulus Jansen: “Het kabinet heeft de mond vol over het ontzien van de middenklasse, maar voor sociale huurders die tot de middenklasse behoren geldt dat kennelijk niet.”